Voeding en tips voor snelle spieropbouw bij je paard

Zowel voeding als training heeft een grote invloed op het functioneren van de spieren. Maar hoe werken spieren nou eigenlijk? Welke voedingsstoffen hebben daar allemaal invloed op? En wat kun jij doen om je paard extra te ondersteunen bij het opbouwen van spieren?

Hoe werken spieren?

Om erachter te komen hoe spieren werken en hoe je de opbouw ervan kunt stimuleren, is het belangrijk om eerst te weten hoe spieren zijn opgebouwd. Dus hier komt een klein lesje biologie: spieren zitten door middel van pezen vast aan botten en zijn opgebouwd uit vezels. Deze vezels bestaan uit eiwitten. Een spier is opgebouwd uit dikke en dunne vezels. De dunne vezels (actine) hebben een soort van denkbeeldige openingen en lijken daarmee een beetje op een olijf. Over deze openingen ligt een draad (tropomyosine) die ervoor zorgt dat er niets met de openingen van de dunne spiervezels kan binden. Deze tropomyosine-draden zitten aan elkaar vast via een complex: het troponine-complex. Dit complex houdt de tropomyosine-draden als het ware op zijn plek.

Bron: Pearson Education, 2018

Onder invloed van verschillende ingewikkelde reacties wordt er via een zenuwcel een boodschap achtergelaten bij de spiercel. Deze impuls zorgt ervoor dat er calcium wordt vrijgelaten. De calciumionen reageren vervolgens met het troponine-complex, waardoor de draden verschuiven. De openingen waar deze draden overheen lagen, komen nu bloot te liggen. Onder invloed van een energieomzetting vanuit de spiercel koppelen uitsteeksels van de dikke spiervezels (myosine) met de openingen in de dunne spiervezels (actine). Er ontstaat nu een gelijksoortig systeem als wanneer een aanhanger achter een auto wordt gekoppeld. Door verschillende energieomzettingen verschuift de dunne spiervezel (actine). Hierdoor bewegen spieren. Door opnieuw te binden met een energiemolecuul laat de koppeling tussen de dikke en de dunne spiervezel los. Alles schuift weer terug op zijn plek, en de cyclus kan opnieuw beginnen.

Tips voor extra spieropbouw bij paarden

Het is goed om te beseffen dat een paard nooit méér spieren kan krijgen; de hoeveelheid spiercellen is genetisch vastgelegd. Spieren kunnen echter wel dikker worden. Door training worden spiercellen aangezet tot opslag van meer energie, zodat de spiermassa toeneemt en de prestaties en het uithoudingsvermogen van je paard zal toenemen.

1. Pas het eiwit aan op de behoefte

Eiwitten zijn de bouwstenen voor spieren, eigenlijk voor alle weefsels in het lichaam. Een veelgemaakte denkfout is dat paarden die niet voldoende spieren ontwikkelen een overdosis aan eiwitten moeten ontvangen, terwijl het juist heel belangrijk is om de eiwitgift van je paard af te stemmen op de behoefte. Wanneer eiwit door overdosering niet wordt gebruikt als bouwstof, kan een paard het wel gebruiken als energie. Dit is niet direct schadelijk, maar ook niet erg efficiënt. Een teveel aan eiwit wordt via de nieren uitgescheiden als ammoniak, wat belastend is voor de stal, het milieu en paarden met luchtwegproblemen.

Tip: ben je niet bekend met de eiwitgehalten uit jouw ruwvoer? Doe dan de Pavo Ruwvoer Quickscan!

Hoeveel eiwit je paard nodig heeft, verschilt per type arbeid en of een paard bijvoorbeeld drachtig is (geweest). Lees hier meer over eiwitten in paardenvoeding en de gemiddelde behoefte.

2. Trainingsschema voor spieropbouw

Training en conditie spelen een cruciale rol in de opbouw van spieren. Belangrijk is dat de training langzaam wordt opgebouwd en je voldoende afwisseling houdt. Door een goede conditie van je paard verhoog je namelijk het aandeel energiebronnen in de spier dat ervoor zorgt dat je paard langer kan werken zonder te verzuren. Tips voor bij de training:

• Begin je training altijd met een goede warming-up en sluit af met een cooling-down.
• Zorg voor voldoende afwisseling tussen aanspannen en ontspannen in de training. Denk hierbij aan zwaardere oefeningen af te wisselen met wat gemakkelijkere en regelmatig pauzes en even lekker de hals laten strekken.
• Geef je paard regelmatig vrije dagen tussen de trainingen door, zodat hij goed de tijd heeft om te herstellen. 

Voeding en supplementen bij spieropbouw

Belangrijke voedingsstoffen/ nutriënten die kunnen bijdragen aan spieropbouw zijn in de eerste plaats eiwitten. Eiwitten bestaan weer uit kleine bouwsteentjes, genaamd aminozuren. Er bestaan zowel essentiële als niet-essentiële aminozuren. Niet-essentiële aminozuren kan het paardenlichaam zelf aanmaken, maar essentiële aminozuren niet. Deze moet een paard via voeding binnenkrijgen.

Essentiele aminozuren voor paarden zijn:

• Lysine
• Methionine
• Leucine
• Isoleucine
• Phenylalanine
• Threonine
• Tryptofaan
• Histionine
• Valine
   
• L-Carnitine is een aminozuurcomplex dat energieomzetting in spiercellen verbetert. Carnitine transporteert vetzuren vanuit de bloedbaan naar de mitochondriën, dit zijn de energiecentrales van een spiercel. Daar worden de vetzuren als energie verbruikt. Vitamine D3 zorgt juist voor het vergroten van de activiteit in de mitochondria en is hierdoor van invloed op de spiervermoeidheid.
• Beta-alanine (β-alanine) is een niet-essentieel-aminozuur dat een onderdeel is van carnosine. Dit ondersteunt de buffercapaciteit van de spieren tegen melkzuur. Door het toevoegen van β-alanine aan de voeding kan het lichaam meer carnosine aanmaken en zo verzuring van de spieren vertragen. Carnosine is een stof die de afvalproducten van energieomzetting kan tegen houden. Hierdoor kan je paard intensieve arbeid langer en gemakkelijker volhouden.
   
• Vitamine E, selenium en vitamine C zijn krachtige antioxidanten. Ze oefenen hun functies uit in de cel waarbij ze vrije radicalen neutraliseren. De drie werken gezamenlijk efficiënter dan alleen. Vooral in de rode bloedcel hebben deze drie een belangrijke functie. In de rode bloedcel worden namelijk erg veel vrije radicalen geproduceerd bij de overdracht van zuurstof.

Het supplement Pavo MuscleBuild bevat het uit de bodybuilderswereld bekende weipoeder, dat een aantal zeer belangrijke aminozuren bevat voor spieropbouw. Vitamine D3 helpt tegen spiervermoeidheid, terwijl L-carnitine is toegevoegd voor de verbetering van de energieomzetting in de spiercellen. Daarnaast bevat Pavo MuscleBuild de natuurlijke CellProtect antioxidanten voor het neutraliseren van de vrije radicalen. Vrije radicalen zijn afvalstoffen die vrijkomen bij het verbruik van brandstof. Deze stoffen kunnen schade toebrengen aan cellen en weefsels.

Pavo MuscleCare, met hierin β-alanine en vitamine E, draagt juist bij aan verzorging van de spieren. Pavo Eplus doet dit ook maar dan op basis van vitamine E, vitamine C en selenium.

Hoe vookom je spierverzuring?

Beweging wordt mogelijk gemaakt door een samenwerking tussen pezen, banden en spieren. Spieren zijn het meest flexibel van deze groep. Wanneer de training van een paard heel snel wordt opgebouwd bestaat er een kans dat de spieren trekken aan de banden en pezen doordat deze minder flexibel zijn. Wanneer een spier heel hard moet werken bestaat er ook een kans op verzuren. Bij zware inspanning heeft een spier extra energie nodig. Om aan energie te komen wordt er brandstof verbruikt. In een spiercel kunnen twee soorten verbranding plaatsvinden: anaerobe verbranding (verbranding zonder zuurstof) en aerobe verbranding (verbranding met zuurstof). Het verbruik van brandstof geeft afvalstoffen, beide verbrandingen geven andere afvalstoffen. Verzuring treedt enkel op wanneer er anaerobe verbranding in de spier plaatsvindt, niet wanneer er aerobe verbranding plaatsvindt. Naar mate een paard meer uithoudingsvermogen krijgt door middel van training, wordt het aandeel anaerobe verbranding in de spier lager en het aandeel aerobe verbranding hoger.

Een product als Pavo MuscleCare helpt het paard bij het versnelt afbreken en afvoeren van afvalstoffen. Hierdoor kan het paard intensieve arbeid langer en gemakkelijker volhouden. Paarden waarvan bekend is dat ze na een inspanning stijfheid en spierpijn hebben, hebben baat bij Pavo MuscleCare.

Als je niet weet of jouw paard aanleg heeft voor spierverzuring na (zware) arbeid, kun je preventief het supplement Pavo Eplus geven.

Spieropbouw bij oudere paarden

Vanaf een leeftijd van ongeveer 18 jaar verandert het lichaam van een paard. Onze ervaring leert dat oudere paarden erg goed reageren op een verhoogd eiwitgehalte in het rantsoen, waarbij extra aandacht wordt verleend aan de kwaliteit van het eiwit. Een ouder paard heeft baat bij een extra eiwitbron met eiwitten van hoge kwaliteit, oftewel dat er voldoende essentiële aminozuren in het ruwvoer zitten. Twijfel je hierover? De suiker-, energie- en eiwitwaarde in jouw ruwvoer kun je snel en makkelijk testen met onze Pavo ruwvoeranalyse. 

Om ervoor te zorgen dat er geen tekorten ontstaan bij je oudere paard, is het belangrijk om ligt verteerbaar voer te geven. Om de spieren voldoende te verzorgen kun je extra letten op antioxidanten, vitamine C en selenium in het voer. Pavo 18Plus in combinatie met ruwvoer uit Pavo SpeediBeet (geweekte bietenpulp) is daarmee het complete voer voor de dagelijkse verzorging van jouw oudere paard!

Lees hier meer voedingstips voor oudere paarden.

Lees ook:

> Heeft je paard last van spierpijn? Dit kun je doen

> Eiwit in paardenvoeding

> Vitamine E en selenium voor paarden: bijvoeren of niet?