Stalondeugden bij paarden

Stalondeugden zijn gedragingen die een paard zichzelf heeft aangeleerd wanneer hij zich langdurig verveelt of stress ervaart. Stalondeugden werken verdovend en zijn zeer verslavend. Om het gedrag echt af te leren moet je als paardeneigenaar eerst op zoek gaan naar de oorzaak van het probleem.

Wat zijn stalondeugden?

In de natuur graast een paard al lopend 14 tot 16 uur per dag samen met zijn soortgenoten. Tegenwoordig worden veel paarden individueel gehouden in een stal met beperkte toegang tot ruwvoer en soortgenoten. Dit kan ervoor zorgen dat een paard zich gaat vervelen en/ of stress ervaart.

Als gevolg van verveling en stress kunnen paarden stalondeugden laten zien. Stalondeugden zijn gedragingen die een paard zichzelf heeft aangeleerd. Stalondeugden zijn stereotiep: doelloze gedragingen die zich steeds herhalen.

Wanneer een paard een stalondeugd uitvoert wordt het stofje endorfine aangemaakt. Endorfine werkt verdovend, rustgevend en is hierdoor zeer verslavend. Doordat het paard steeds meer verlangd naar dat fijne gevoel van de endorfine zal het paard steeds meer stalondeugden laten zien. Wanneer het paard eenmaal verslaafd is geraakt aan de endorfine hoeft de stressfactor niet meer aanwezig te zijn om toch de stalondeugd uit te voeren.

Er zijn verschillende soorten stalondeugden waaronder: weven, kribbebijten, luchtzuigen en boxlopen.

Stalondeugd weven

Wanneer een paard dwangmatig en langdurige van zijn linker op zijn rechterbeen wiebelt en daarbij zijn hoofd en hals meebeweegt noemen we dit weven. Weven kan zorgen voor slijtage aan de hoeven en het bewegingsapparaat. In extreme gevallen kan weven zelfs zorgen voor abnormale spierontwikkeling. Paarden die weven staan altijd met de voorbenen iets uit elkaar.

Kribbebijten paard

Een ander voorbeeld van een stalondeugd is kribbebijten. Kribbebijten en luchtzuigen worden vaak door elkaar gehaald. Bij beide stalondeugden kantelt het paard het hoofd iets naar achteren en zuigt het paard lucht de slokdarm in. Wanneer paarden tijdens deze handeling van luchtzuigen ook de tanden vastzetten op een object wordt de handeling niet luchtzuigen maar kribbebijten genoemd. Bij paarden die lucht naar binnen zuigen is er een verhoogd risico op maagzweren. Paarden die kribbebijten hebben daarnaast ook een verhoogd risico op beschadiging van het gebit. De voorste snijtanden zijn bij paarden die kribbebijten vaak beschadigd.

Kun je stalondeugden bij paarden afleren?

Er zijn verschillende hulpmiddelen te koop, zoals een luchtzuigband, muilkorf of antiweefrek, die het gedrag van stalondeugden tegengaan. Een groot nadeel van deze ‘hulpmiddelen’ is dat deze de oorzaak van het ontstaan van het gedrag niet wegnemen! Om het gedrag van stalondeugden echt af te leren moet je als paardeneigenaar opzoek gaan naar de oorzaak van het probleem. Belangrijk daarbij is dat je ervoor zorgt dat je paard zo natuurlijk mogelijk gehouden wordt.

Gedrag afleren is niet gemakkelijk en ook lang niet altijd mogelijk, geduld is hierbij zeer belangrijk! Ook voor stalondeugden geldt: voorkomen is beter dan genezen. 

Tips om stalondeugden te voorkomen

Belangrijk bij het voorkomen van stalondeugden is het zo natuurlijk mogelijk houden van paarden.

• Veel contact met soortgenoten, een paard is immers een kuddedier.
• Zoveel mogelijk toegang tot ruwvoer. Paarden in de natuur grazen tot wel 16 uur per dag!
• Dagelijks voldoende beweging in de vorm van weidegang of paddock. Vergeet niet dat wanneer je je paard in de paddock zet je hem ook hier toegang geeft tot voldoende ruwvoer. 
• Wissel je trainingen regelmatig af. Iedere dag hetzelfde rondje in dezelfde bak is erg saai voor je paard. 
• Geef je paard een stal met uitzicht, paarden vinden het fijn om rond te kunnen kijken.
• Zorg dat je paard voldoende afleiding heeft en zich niet hoeft te vervelen. Geef hem bijvoorbeeld 's ochtends en 's avonds een aantal Pavo HayChunks in een klein hooinetjes of verstop ze in de baal met hooi. Zo heeft je paard wat leuks, lekkers én gezond om aan te knabbelen!
• Ook zijn er verschillende speeltjes te koop die verveling tegen moeten gaan, zoals voerballen of speelballen.

Lees ook:

> Verveling bij je paard tegengaan

> Ruwvoer voor paarden

> Luchtzuigen bij je paard verhelpen