Brokkelhoeven bij paarden voorkomen en genezen

Brokkelhoeven kunnen invloed hebben op het gehele bewegingsapparaat van het paard. De oorzaak van brokkelhoeven kan liggen in droogte, erfelijkheid, onvoldoende beweging, een slecht passend of versleten beslag of tekorten in de voeding. Maar hoe kan ik brokkelhoeven voorkomen? En hoe pak ik brokkelhoeven aan?

Wat zijn brokkelhoeven?

Brokkelhoeven zijn hoeven waarvan de hoornwand afbrokkelt en loslaat. De oorzaak van brokkelhoeven kan liggen in droogte, erfelijkheid, onvoldoende beweging, een slecht passend of versleten beslag of tekorten in de voeding. Vooral in de zomer komen brokkelhoeven regelmatig voor. Droogheid verwijdert vocht uit de hoeven en zanderige, steenachtige bodems veroorzaken breuken en scheuren in de hoef.

Als de hoornwand van een hoef te veel breekt moeten paarden steeds meer op de gevoelige zool lopen. Dit is zeer pijnlijk voor een paard en belemmerd hem in de beweging. De conditie van de hoeven beïnvloedt zelfs de positie van de benen. Bij slechte of ongelijk hoefgroei kan het been een verkeerde positie innemen. Goede hoefverzorging is daarom erg belangrijk voor je paard!

Hoe kun je brokkelhoeven bij paarden voorkomen?

• Natmaken en invetten

Om brokkelhoeven te voorkomen moet je hoeven regelmatig nat maken. De hoeven kunnen na het natmaken eventueel ingevet worden. Hoefvet zorgt ervoor dat de hoef het vocht langer vasthoudt. Het smeren van hoefvet op droge hoeven heeft daarentegen juist een tegenovergesteld effect: het vocht wordt door het hoefvet geweerd waardoor de hoef juist eerder uitdroogt. 

• Zuurstof en voedingsstoffen door hoefmechanisme

Een paardenhoef wordt van zuurstof en voedingsstoffen voorzien door middel van het hoefmechanisme. Wanneer een paard beweegt en de hoef op de grond zet wordt de hoef door druk van de ondergrond wijder. Doordat de hoef wijder wordt zuigt deze bloed aan. Wordt de hoef vervolgens weer opgetild dan neemt de hoef zijn oorspronkelijke, iets nauwere, vorm aan. Hierdoor wordt het bloed uit de hoef gepompt. Wanneer paarden onvoldoende bewegen kan dit pompsysteem niet functioneren, en worden de hoeven van het paard onvoldoende voorzien van voedingsstoffen en zuurstof. Dit kan resulteren in brokkelhoeven. Om brokkelhoeven te voorkomen is beweging dus zeer belangrijk!

• Regelmatig bezoek van een hoefsmid

Regelmatig bezoek van een vakkundige hoefsmid draagt ook bij aan het voorkomen van brokkelhoeven. Wanneer een hoef niet op tijd wordt bekapt, kunnen tenen zo lang worden dat deze gaan scheuren. Een niet passend of versleten ijzer belemmert het hoefmechanisme waardoor doorbloeding van de hoef wordt beperkt.

• Eiwit en energie voor gezonde hoeven  

Een slecht uitgebalanceerd dieet kan een oorzaak zijn van brokkelhoeven. Eiwit en energie spelen een belangrijke rol in de hoefgezondheid en de aanmaak van celeiwit en keratine. Keratine is een structuureiwit en het belangrijkste bestanddeel van haar en hoeven. Keratine biedt verbinding, stevigheid en bescherming aan de hoef.  

Eiwit is opgebouwd uit aan elkaar geketende aminozuren. Zwavelhoudende aminozuren (zoals methionine en cystine) zijn belangrijke bouwstenen voor de hoefstructuur. Ze zorgen voor de opbouw van celeiwit en keratine, en voor een flexibele verbinding tussen de cellen in het hoefhoorn.

Voor een optimale groei en ontwikkeling van de hoef is voldoende energie vereist. Hoeven hebben een relatief grote hoeveelheid gemakkelijk beschikbare glucose nodig in vergelijking met andere weefsels.

• Vitaminen A, B6 en B8

Naast energie en eiwit zijn ook verschillende vitaminen en sporenelementen van belang in het voorkomen van brokkelhoeven. Vitamine B6 is zeer belangrijk binnen de aminozurenstofwisseling. Omdat eiwit een belangrijke rol speelt in de hoefgezondheid doet vitamine B6 dit indirect ook. Ook vitamine A is van belang voor hoefgezondheid. Vitamine A is een vitamine dat moet binnenkomen via de voeding, het lichaam kan dit niet zelf aanmaken. Vitamine A speelt een rol in celdeling en een tekort kan leiden tot kroonrandontsteking. Een derde vitamine dat een effect heeft op hoefkwaliteit is vitamine B8, beter bekent als biotine. Biotine is een vitamine dat normaal gesproken wordt geproduceerd door bacteriën in de dikke darm. Biotine verhelpt de onregelmatigheden in de structuur van de hoefhoorn en verbeterd een verstoorde hoornkwaliteit.

• Sporenelementen koper en zink

Sporenelementen die een rol spelen in het voorkomen van brokkelhoeven zijn koper en zink. Koper is van invloed op de sterkte van de buitenste hoefwand en is een belangrijk onderdeel van enzymen die celmembranen beschermen. Zink is nodig voor opbouw van hoefwandcellen en is een onderdeel van enzymen die nodig zijn voor de synthese van keratine. Daarnaast is zink een antioxidant. Ruwvoer kan te weinig koper en zink bevatten. In dat geval is het noodzakelijk aan te vullen door middel van krachtvoer of een supplement (VoerVergelijk, zd).

Biotine voor sterke hoeven

Biotine, vitamine B8, is een wateroplosbare vitamine. Dit wil zeggen dat dit vitamine niet door het lichaam opgeslagen kan worden. Onderzoek heeft aangetoond dat een biotine supplement bij mensen een positief effect heeft op broze nagels en verschillende huidaandoeningen. Er zijn slechts enkele onderzoeken uitgevoerd bij paarden omtrent de effectiviteit van biotine. De resultaten van deze onderzoeken wisselen sterk.

Biotine wordt toegepast bij paarden met droge -, broze  - en brokkelhoeven of andere hoefproblemen.
Naast het verhelpen van onregelmatigheden in de structuur van de hoefhoorn en verbeteren van een verstoorde hoornkwaliteit zagen wetenschappers een toename van hoefgroei en hardheid (VoerVergelijk, 2012).

Waar let je op bij een biotine supplement?

Het voordeel van biotine is dat het een veilig supplement is. Er is geen risico op overdosering en het is niet gevaarlijk als je paard meer binnenkrijgt dan nodig. Er zijn ook geen negatieve bijwerkingen waargenomen. De exacte behoefte van paarden aan biotine is echter niet heel duidelijk, omdat er meerdere factoren van invloed zijn op de vacht en hoeven. Houd er wel rekening mee dat je biotine over een lange periode dagelijks aan je paard moet geven om effect te kunnen zien. Ga uit van zes tot negen maanden voordat je kunt zeggen dat de hoefkwaliteit echt beter is.

Belangrijk bij een biotine supplement is echter niet alleen het gehalte aan biotine! Om een optimale hoornkwaliteit te ondersteunen is uit onderzoek gebleken dat een juiste combinatie van biotine, koper, zink en essentiële aminozuren (zoals methionine) effectiever is dan alleen een hoge dosis biotine.

In Pavo BiotinForte zijn die verhoudingen precies op elkaar afgestemd, zodat je met één product voor optimale ondersteuning zorgt!

Tips bij droge hoeven

Stoffig, droog zand, stalbedding verontreinigd met ammoniak en droge paddocks zorgen ervoor dat vocht uit de hoef wordt verwijderd. Met onderstaande tips pak jij droge hoeven aan:

• Creëer in de wei een natte plek rond de waterbak. Als je paard komt drinken, staat hij dan steeds even in de vochtige/ natte grond.
• Maak tijdens een droge periode de voeten van je paard dagelijks nat, bijvoorbeeld door hem even af te spuiten als je hebt gereden, je paard een voetbad te geven of een vochtige luier om de hoef te binden.
• Je kunt beter geen vet of olie op droge voeten smeren, omdat je ze daarmee juist waterafstotend maakt en ze geen vocht meer kunnen opnemen. Het kan echter wel helpen om de voeten eerst goed nat te maken en dan een laagje olie of vet op de hoef te smeren om het vocht iets langer vast te houden.
• Geef je paard voldoende beweging, dit stimuleert de bloedsomloop. Hoeven worden op deze manier voorzien van voedingsstoffen en zuurstof.
• Regelmatig bezoek van een vakkundige hoefsmid.
• Verstrek een uitgebalanceerd dieet met voldoende essentiële aminozuren, energie, vitamine A, vitamine B6, vitamine B8, koper en zink.

Lees ook:
 

> Zomereczeem: vliegendekens en andere wondermiddelen

> Tips bij een droge paardenwei

> Elektrolyten voor paarden: wanneer moet je zout aanvullen?